EN

AKTUALNOŚCI

przewiń w dół

Wolność religijna – najważniejsze z praw

11 lipca 2023

Jan Paweł II przemawia w ONZ, 2 października 1979

Wolność religijna – najważniejsze z praw

11 lipca 2023

Zarzewie wojny w swoim pierwszym i podstawowym znaczeniu kiełkuje i dojrzewa wszędzie tam, gdzie owe niezbywalne prawa człowieka są naruszane.

Jan Paweł II, Przemówienie w ONZ, 2.10.1979.

Pontyfikat Jana Pawła II charakteryzował się tym, że powiązał on ze sobą ściśle pojęcia wolność i prawa człowieka. Definicja wolności osadzona jest w jego personalistycznej koncepcji osoby. Osoba to integralny duchowo-cielesny byt, który wyraża się poprzez czyn. Cała osoba, włącznie z ciałem, zostaje powierzona samej sobie i właśnie w jedności duszy i ciała jest podmiotem własnych aktów moralnych. W rozważaniach zawartych w książce Osoba i czyn (1969 r.) Karol Wojtyła  określił wolność jako samopanowanie i samostanowienie człowieka.  Rozwinął ten temat w encyklikach Veritatis splendor (1993 r.) i Evangelium vitae (1995 r.). Wyraził w nich przekonanie, że każdy człowiek jest osobą ludzką i zawiera w sobie transcendencję. Bycie stworzonym na obraz i podobieństwo Boże oznacza, że wolność religijna jest tym obszarem, w którym człowiek spotyka się ze swoim Stwórcą. Transcendentność osoby sprawia, że nie możemy jej traktować w kategoriach użytecznych czy przedmiotowych. To w wolności religijnej i w zakresie jej przestrzegania widać czy traktujemy człowieka podmiotowo.

Jan Paweł II podkreślał, że wolność religijna należy do najważniejszych i niezbywalnych praw człowieka. Dlatego uczył, że prawo do niej jest tak ściśle powiązane z pozostałymi prawami podstawowymi, że poziom poszanowania wolności religijnej można traktować jako sprawdzian rozumienia i przestrzegania pozostałych praw. Jeżeli państwo przestrzega prawa wolności religijnej to znak że przestrzega pozostałe prawa podstawowe. W przemówieniach na Światowe Dni Pokoju rozwijał tę myśl pokazując, że wolność religijna jest  warunkiem współżycia w pokoju (1.01.1988). Doniosłym, historycznym  wydarzeniem było jego wystąpienie na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych (2.10.1079). Apelował do słuchaczy o odpowiedzialność za wszelkie działania na świecie związane z ochroną praw człowieka. Co jednak jeszcze ważniejsze wskazał, że wszędzie tam, gdzie łamie się prawa człowieka lub w imię interesów międzynarodowych lub partykularnych grup, nie przeciwdziała się tego typu procederom, jest się odpowiedzialnym za niszczenie pokoju i przyzwolenie na wojnę między narodami. Brak pokoju zaczyna się od łamania praw osoby. Personalistyczny model antropologiczny, który wdrażał Karol Wojtyła zakłada, że  nie wystarczy dbać i zabiegać o dobro dla wspólnoty, grupy, narodu. Wszędzie tam, gdzie jedna tylko osoba doznaje niesprawiedliwości, tam nie ma mowy o rozwoju społeczeństwa i stałym pokoju.

*****

O poziomach i obszarach odpowiedzialności za człowieka, będziemy rozmawiali 17.10. 2023 podczas międzynarodowej konferencji w Mt 5,14| Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego. W tym kontekście szczególnie zapraszamy na panel Odpowiedzialność za człowieka i wystąpienia prof. Rocco Buttiglione (Włochy) oraz prof. Chantal Delsol (Francja).