O muzeum
O MUZEUM
Ekspozycja główna Mt 5,14 | Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego znajduje się w pierścieniu okalającym kopułę Świątyni Opatrzności Bożej na wysokości 26 metrów. Zajmuje około 2000 metrów kwadratowych powierzchni.
Wystawa opowiada historię dwóch patronów Muzeum – Jana Pawła II i prymasa Stefana Wyszyńskiego – na tle stulecia, w którym żyli. Jej ramy chronologiczne obejmują okres od 1901 roku (rok urodzin Stefana Wyszyńskiego) do 2005 roku (śmierć Jana Pawła II).
Ekspozycja ukazuje wpływ obu bohaterów Muzeum na losy Kościoła i Polski, ich wkład w zachowanie wiary i tożsamości narodowej, kulturowej Polaków oraz obalenie komunizmu.
- 0.CZAS
- 1.PODRÓŻ
- 2.DOM
- 3.KRAKÓW
- 4.BĘDZIESZ MIŁOWAŁ
- 5.DIALOG?
- 6.MAMO!
- 7.ZŁO DOBREM ZWYCIĘZAJ
- 8.POKÓJ ŁEZ
- 9.PONTIFEX - BUDOWNICZY MOSTÓW
- 10.MIASTU I ŚWIATU
- 11.DEKALOG
CZAS
„Pośród niesnasek Pan Bóg uderza
W ogromny dzwon,
Dla słowiańskiego oto papieża
Otworzył tron.
Ten przed mieczami tak nie uciecze
Jako ten Włoch,
On śmiało, jak Bóg, pójdzie na miecze;
Świat mu to proch!
Twarz jego, słowem rozpromieniona,
Lampa dla sług,
Za nim rosnące pójdą plemiona
W światło, gdzie Bóg.
Na jego pacierz i rozkazanie
Nie tylko lud
Jeśli rozkaże, to słońce stanie,
Bo moc to cud!
Juliusz Słowacki „Słowiański Papież”
Wiersz powstał w 1848 roku
PODRÓŻ
„Razem z wami pragnę wyśpiewać pieśń dziękczynienia dla Opatrzności, która pozwala mi dziś jako pielgrzymowi stanąć na tym miejscu.”
– Jan Paweł II
Pierwsza pielgrzymka – początek wspólnoty. Przenosimy się w miejscu i czasie. Jest 2 czerwca 1979 r., pl. Zwycięstwa w Warszawie. Jan Paweł II podczas homilii nawiązuje do polskiej historii, dziedzictwa i przyzywa Ducha Świętego. Efekt? Powstanie Solidarności i upadek komunizmu.
DOM
Przestrzeń złożona z trzech mniejszych stref, w której toczy się opowieść o rodzinnych domach naszych bohaterów, ale też o naszym wspólnym domu – ojczyźnie. Zuzela, w której w 1901 r. rodzi się Stefan Wyszyński, jest pod zaborem rosyjskim. Narodziny Karola Wojtyły w 1920 r. zbiegają się z odrodzeniem Polski, ale też nowym zagrożeniem – bolszewizmem. Dla obu bohaterów traumatycznym doświadczeniem jest wojna światowa.
KRAKÓW
„Odkrywając słowo poprzez studia literackie czy językowe, nie mogłem nie przybliżyć się do tajemnicy Słowa.”
– Jan Paweł II
W 1938 r. Karol Wojtyła wraz z ojcem przeprowadza się do Krakowa. Studiuje polonistykę, tworzy poezję i gra w teatrze. Ten wyjątkowy czas w jego życiu przypominają umieszczone w strefie eksponaty z zakładu fotograficznego Pawła Bielca: zabytkowy aparat i archiwalne fotografie – także młodego Karola z kolegami z teatru.
BĘDZIESZ MIŁOWAŁ
„Nie zmuszą mnie, bym ich nienawidził.”
– Stefan Wyszyński
Ksiądz Stefan Wyszyński jako kapelan powstania warszawskiego w Laskach, prześladowanie Kościoła w okresie stalinowskim i uwięzienie – ta strefa skupia bogactwo tematów. Z nich na pierwszy plan wybija się internowanie Prymasa w latach 1953-1956 i jego szlachetna postawa wobec prześladowców.
DIALOG?
„Czy rzeczywiście myśl partii jest myślą Narodu?”
– Stefan Wyszyński
Konfrontacja komunistycznej nowomowy Władysława Gomułki z chrześcijańskim przesłaniem prymasa Wyszyńskiego. Przestrzeń tworzą dwie filmowe projekcje pokazujące tę samą rzeczywistość z innej perspektywy: dla Kościoła jest to Milenium Chrztu Polski, dla władzy komunistycznej – Tysiąclecia Państwa Polskiego.
MAMO!
„Jest to Matka troskliwa, tak jak w Kanie Galilejskiej.
Jest to Matka wymagająca — tak jak każda dobra matka jest wymagająca.
Jest to jednak równocześnie Matka wspomagająca: w tym się wyraża potęga Jej macierzyńskiego Serca.”
– Jan Paweł II
„Tutaj zawsze byliśmy wolni.”
– Stefan Wyszyński
Jasna Góra jako miejsce wyjątkowe w historii Polaków. Przypominamy dzieje pielgrzymowania i wielkich wydarzeń narodowych związanych z klasztorem oo. paulinów. Pokazujemy także osobistą relację naszych bohaterów z Czarną Madonną.
ZŁO DOBREM ZWYCIĘŻAJ
Szarzyzna i beznadzieja komunistycznej rzeczywistości zderzona z feerią barw Watykanu z okresu Soboru Watykańskiego II (1962-1965). W sąsiadujących przestrzeniach na zasadzie kontrastu pokazujemy kard. Stefana Wyszyńskiego i abp.
Karola Wojtyłę jako pasterzy mierzących się z problemami w Polsce (protesty, starania o swobodę wyznawania wiary, tworzenie Kościoła jako przestrzeni wolności) i uczestników jednego z najważniejszych wydarzeń dla Kościoła XX w.
POKÓJ ŁEZ
„Dzisiaj po raz pierwszy staje przed wami Jan Paweł II.”
– Jan Paweł II
Wybór krakowskiego kardynała Karola Wojtyły na papieża. Realistyczne obrazy Aldony Mickiewicz oddają przemianę nowego ojca Kościoła, który przy Kaplicy Sykstyńskiej, w przestrzeni zwanej Pokojem Łez (Stanza delle Lacrime) ma chwile na refleksję i modlitwę.
Tam też przebiera się w białe szaty.
PONTIFEX – BUDOWNICZY MOSTÓW
„Człowiek jest drogą Kościoła.”
– Jan Paweł II
Ten, który wyruszył w świat. Bogactwo pontyfikatu Jana Pawła II znajduje symboliczny wyraz w efektownym zamyśle scenograficznym. Imponujących rozmiarów łódź jest nawiązaniem do Łodzi Piotrowej. Jej przełamanie pośrodku nawiązuje do dwóch tragicznych wydarzeń z 1981 r. – śmierci prymasa Stefana Wyszyńskiego i zamachu na Jana Pawła. Tutaj też znajduje się osobna przestrzeń poświęcona objawieniom Matki Bożej w Fatimie.
MIASTU I ŚWIATU
„Wypłyń na głębię. Jest przy tobie Chrystus.”
– Jan Paweł II
Testament Jana Pawła II. Kolejna duża projekcja w przestrzeni muzealnej jest wspomnieniem ostatnich dnia Jana Pawła II oraz jego pogrzebu. Mocny akcent to przesłanie papieża skierowane do młodzieży na nowe tysiąclecie. Znajduje się tu jeden z najciekawszych eksponatów – kopia kapy, w której Jan Paweł II otwierał Drzwi Święte z okazji rozpoczęcia jubileuszu trzeciego tysiąclecia, wykonana przez szyjące dla papieży włoskie atelier.
DEKALOG
„Od tych dziesięciu prostych słów zależy przyszłość człowieka.”
– Jan Paweł II
Dziesięć przykazań w malarskiej wizji Stefana Gierowskiego. W strefie prezentujemy obrazy najwybitniejszego przedstawiciela współczesnej awangardy.
Wystawa opowiada historię dwóch patronów Muzeum – Jana Pawła II i prymasa Stefana Wyszyńskiego – na tle stulecia, w którym żyli.
„Wy jesteście światłem świata. Nie może się ukryć miasto położone na górze”. (Mt 5,14) – Nie ukryje się też położone na górze Muzeum.
Mt 5,14 | Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego to jedno z najwyżej i najbardziej oryginalnie usytuowanych muzeów w Polsce. Znajduje się pod kopułą Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie. Odpowiada to wysokości ósmego piętra, co przy niskiej zabudowie Wilanowa pozwala poczuć się bliżej tej rzeczywistości, do której odkrywania zachęcają nasi bohaterowie.
Znajdź słowa ważne dla siebie
Ekspozycja główna to realistyczne spotkanie z Karolem Wojtyłą i Stefanem Wyszyńskim. Obaj opowiadają o swoim dzieciństwie, rodzinach, powołaniu i drodze w Kościele. Dzięki cytatom i filmom nie są tylko hierarchami Kościoła, ale też stają się żywymi nauczycielami. Ich postawy wobec rodzinnych tragedii, których obaj doświadczyli, reakcje na trudne historyczne wydarzenia i stosunek wobec prześladowców mogą się okazać inspirujące w swojej uniwersalności.
Sztuka i historia
Okres życia naszych bohaterów to jednocześnie granice historyczne muzealnej narracji. Lata narodzin prymasa i śmierci papieża, 1901–2005, obejmują cały XX wiek, wkraczając nieco do XXI. To burzliwy czas zaborów, odzyskania niepodległości, drugiej wojny światowej, PRL-u, Solidarności i nowej wolności. Tło historyczne jest stałym elementem wystawy. Rzeczową część merytoryczną wspiera sztuka. Prace Aldony Mickiewicz, Stefana Gierowskiego, Doroty Zemły i Piotra Młodożeńca ilustrują najważniejsze tematy, pełniąc dodatkowe funkcje: skłaniają do refleksji i budują atmosferę.
Zapraszamy do zwiedzania
Architektura narzuca specyficzną ścieżkę zwiedzania opartą na planie koła. Ponad dwa tysiące metrów kwadratowych jest podzielonych na kilkanaście stref merytorycznych: Dom: Zuzela, Polska, Okupacja, Będziesz miłował, Dialog?, Mamo!, Zło dobrem zwyciężaj: PRL, Sobór, Pokój łez, Pontifex – Budowniczy Mostów, Miastu i Światu, Dekalog oraz Kraków i Innowator. Każda z nich jest osobną przestrzenią akustyczną, pozwalającą na prezentację wielkoformatowych projekcji, które razem z merytoryką i obrazami tworzą wrażeniową całość.