AKTUALNOŚCI
KAROL WOJTYŁA WOBEC WYZWAŃ W PRL
9 maja 2023
KAROL WOJTYŁA WOBEC WYZWAŃ W PRL
9 maja 2023
Konferencja naukowa w ramach projektu Karol Wojtyła Polsce – Jan Paweł II światu
Karol Wojtyła wobec wyzwań PRL, 18 maja 2023, godz. 10.00-17.00
Rejestracja i program konferencji
Czyż może historia popłynąć przeciw prądowi sumień?
Karol Wojtyła, Myśląc Ojczyzna… (1974)
Bieg historii okrutnie doświadczył ludzkość w XX w., totalitaryzm chciał zapanować nad ludzką wolnością. W latach 70. świat wydawał się być trwale podzielony militarnie i ideologicznie. Nic nie zapowiadało upadku systemu komunistycznego. W takiej rzeczywistości papież z Polski rozpoczął swój pontyfikat, mając za sobą lata doświadczeń życia w systemie komunistycznym, gdzie łamane były prawa człowieka, a inwigilacja i prześladowania ograniczały wolność jednostki.
Imię Karol Wojtyła pojawia się po raz pierwszy w aktach bezpieki w 1946 roku. Jako biskup krakowski był nieustannie obserwowany przez funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa PRL. W otoczeniu bp Karola Wojtyły działało kilkudziesięciu tajnych współpracowników. Byli wśród nich pracownicy kurii, kapłani z diecezji krakowskiej i osoby świeckie. Podsłuchy umieszczone były m.in. w mieszkaniach na ul. Kanoniczej, Franciszkańskiej oraz w Kurii, a także redakcji „Tygodnika Powszechnego”. Metropolita krakowski miał świadomość prowadzonych wobec niego działań, dlatego wiele rozmów prowadził podczas spacerów.
Biskup Karol Wojtyła w swojej pracy administracyjnej mierzył się z wieloma trudnościami, które piętrzyli partyjni decydenci. W latach 60-tych z dokumentów urzędowych znika przychylność opinii dla jego wniosków i petycji. Wojtyła zaczyna być rozpoznawany jako przeciwnik groźniejszy dla komunistycznego porządku niż Prymas Stefan Wyszyński. Mimo tych doświadczeń, jako biskup miejsca jest coraz silniej rozpoznawalny przez chrześcijan jako orędownik dialogu, pojednania i budowania podmiotowości społeczeństwa.
O skali tej inwigilacji i formach opresyjności wobec Kościoła katolickiego oraz o metodach pracy biskupa Wojtyły afirmujących człowieka i jego wolność, będziemy rozmawiali podczas najbliższej konferencji „Karol Wojtyła wobec wyzwań w PRL”.
Jako arcybiskup Krakowa podejmował wiele starań, aby system totalitarny nie zdominował ludzkich sumień. Doświadczenia krakowskie przygotowały go do głoszenia całemu światu odważnego wezwania: „Nie lękajcie się” i wytyczenia kierunku jego pontyfikatu jako orędownika najsłabszych i obrońcy praw człowieka.
Na arenie międzynarodowej upominał się o prawa narodów i grup etnicznych dotkniętych konfliktem zbrojnym lub pozbawionych suwerenności do pokoju i poszanowania praw człowieka, m.in. przywrócenia wolności religijnej w Europie Środkowo-Wschodniej. W ONZ w 1979 r. jako pierwszy mówił, że każda propozycja rozwoju społecznego musi opierać na godności osoby, ponieważ to ona jest fundamentem pokoju i sprawiedliwości.
Zmiany, które inicjował, miały także swoje konsekwencje na gruncie religijnym i kulturowym. Jako pierwszy papież przemawiał do muzułmanów i przekroczył próg synagogi, wytyczając nową erę w stosunkach Kościoła katolickiego z Żydami i judaizmem. Był też pierwszym następcą św. Piotra, który wszedł do pagody i świątyni ewangelickiej. Światowe Dni Młodzieży, które zainicjował, zyskały miano fenomenu, który kontynuowany był przez kolejnych papieży – Benedykta XVI i Franciszka. Niezwykły gest przeproszenia za grzechy przeszłości w 2000 roku miał prowadzić ku pojednaniu i jedności. Swoją rolę pojmował jako służbę pojedynczemu człowiekowi, jak i społeczności międzynarodowej, wskazując w swoich wypowiedziach wartości, na których winny opierać się porządek moralny i społeczny wspólnoty ludzkiej.
Swoją postawą wiary i niezłomności w czynieniu dobra zmobilizował polityków, zdynamizował działania świeckich w Kościele, zainspirował do powszechnej solidarności. Pokazał, że historia nie może „popłynąć przeciw prądowi sumień”.
Obrony praw narodów, umiejętność dialogu międzyreligijnego, szacunku dla osoby, pomocy ludziom i współpracy ze świeckimi uczył się z doświadczeń własnego kraju – z jego kultury, historii, tradycji. Pragniemy, aby obchody 45-lecia pontyfikatu skoncentrowały nasze rozważania na zasługach Jana Pawła II, które wciąż na nowo odkrywamy.
Głównymi wydarzeniami Mt 5,14 | Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego są dwie konferencje:
- ogólnopolska 18 maja 2023 r. Karol Wojtyła wobec wyzwań w PRL – (pobierz program)
Transmisja:
- międzynarodowa 17 października 2023 r. Papież światu. 45-lecie pontyfikatu Jana Pawła II
Współfinansowane:
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach zadania Organizacja cyklu dwóch konferencji: ogólnopolskiej Karol Wojtyła Polsce i międzynarodowej Papież światu wraz z wydarzeniami towarzyszącymi.